Türkiye İklim Kanunu: Geleceğe Yön Veren Bir Adım mı, Yeni Yükler mi?

İ

İklim krizi artık sadece bir çevre meselesi değil; ekonomi, toplumsal refah, sağlık ve hatta güvenlik politikalarının da merkezinde yer alıyor. Türkiye, bu sürecin farkında olarak 2025 yılı itibarıyla İklim Kanununu yasalaştırma yoluna girdi. Bu kanun, Avrupa Yeşil Mutabakatı ile uyumlu adımlar atmayı hedefleyen, karbon nötr bir gelecek için düzenlemeler içeren önemli bir çerçeve sunuyor.

Ancak bu gelişme kamuoyunda iki uçlu bir yankı uyandırdı: Bir yanda umut, diğer yanda kaygı. Gelin birlikte bu kanunun avantajlarına, toplumda yaratabileceği olası endişelere ve bu algının nasıl dönüştürülebileceğine bakalım.

🌱 İklim Kanunu’nun Başlıca Avantajları

1. Uluslararası Rekabet Gücünün ArtmasıAB’nin Sınırda Karbon Düzenlemesi (CBAM) gibi düzenlemeleriyle uyumlu hale gelmek, ihracat yapan sektörler için bir zorunluluk haline geldi. İklim Kanunu, Türk şirketlerinin bu dönüşüme uyum sağlamasını kolaylaştırarak pazarda tutunmalarını destekliyor.

2. Yeşil Yatırımların Önünü AçmasıKanun, karbon piyasaları, sürdürülebilir finansman araçları ve iklim dostu teşvikleri kapsayarak yeşil yatırımları cazip hale getiriyor. Bu, girişimcilik ve teknoloji alanında yeni fırsatlar doğurabilir.

3. Şeffaflık ve Hesap Verebilirlikİklim Kanunu, kurumların emisyon ölçümü, raporlaması ve doğrulama süreçlerini standartlaştırarak, çevresel sorumluluğun bir norm haline gelmesini sağlayacak.

4. Toplum Sağlığı ve Doğal Kaynakların KorunmasıHava kirliliği, aşırı hava olayları ve su stresi gibi risklerin önlenmesi, doğrudan halk sağlığını ve yaşam kalitesini artıracaktır.

⚠️ Toplumda Algılanan Başlıca Endişeler

1. “Yeni bir mali yük mü geliyor?”KOBİ’lerden sanayicilere kadar birçok işletme, bu kanunla birlikte yeni denetimler, raporlama sorumlulukları ve maliyet artışlarıyla karşılaşacaklarını düşünüyor.

2. “Yine büyük şirketler kazanacak” algısıBazı çevreler, yeşil teşviklerin sadece büyük ölçekli sermaye gruplarına hitap edeceği ve küçük işletmelerin bu yarışta geri kalacağı yönünde bir endişeye sahip.

3. “Zorlama dönüşüm” korkusuDüşük gelirli bölgelerde enerji dönüşümünün hızla uygulanması, enerjiye erişimi zorlaştırabilir veya toplumsal eşitsizlikleri artırabilir korkusu var.

💡 Bu Algıyı Pozitife Çevirmek İçin Ne Yapabiliriz?

1. Şeffaf ve Kapsayıcı İletişimİklim Kanunu’nun sadece çevre değil, ekonomik sürdürülebilirlik için de hayati bir araç olduğu daha açık anlatılmalı. Özellikle yerel yönetimler, KOBİ’ler ve halk için sadeleştirilmiş rehberlerle bu sürece dahil edilmeli.

2. Adil Geçiş MekanizmalarıDüşük gelirli kesimlerin, küçük üreticilerin ve kırılgan sektörlerin dönüşüm sürecinde desteklenmesi, toplumsal desteğin artmasını sağlayacaktır. Sosyal koruma, yeniden beceri kazandırma ve finansal destek paketleri kanunun ayrılmaz parçası olmalı.

3. Başarı Hikâyeleriyle Güven Oluşturmakİklim kanunuyla birlikte başarıya ulaşan yerel işletmelerin, kadın girişimcilerin, belediyelerin hikâyeleri medyada görünür hale getirilmeli. Somut örneklerle “bu mümkün” duygusu yaratılabilir.

4. Gençlerin ve Sivil Toplumun Dahil Edilmesiİklim hareketinin en dinamik aktörleri gençler ve STK’lar. Bu grupların katılımı hem farkındalık yaratır hem de denetim mekanizmalarının meşruiyetini artırır.

✍️ Sonuç: Zorluklarla Gelen Bir Fırsat

Türkiye İklim Kanunu, yalnızca bir yasal düzenleme değil; ekonomik modelimizi, tüketim alışkanlıklarımızı ve kalkınma anlayışımızı dönüştürme fırsatı sunuyor. Elbette kolay olmayacak ama bu dönüşüm, sadece çevremizi değil; ekonomimizi, sağlığımızı ve geleceğimizi de koruyacak.

Toplumsal algıyı şekillendirmek ise hepimizin elinde. Doğru iletişim, adil uygulama ve kapsayıcı politikalarla bu süreci ortak bir kazanıma dönüştürebiliriz.